آیا خودشیفتگی والدین منجر به جامعه‌ستیزی فرزندان می‌شود؟

✍️نویسنده: زهرا قهرمانی 

🔻والدین خودشیفته و گرایش‌های جامعه‌ستیزانه

این سوال که آیا والدین خودشیفته به ناچار فرزندانی جامعه‌ستیز پرورش می‌دهند، سوالی پیچیده است که پاسخ ساده بله یا خیر ندارد. در حالی که رابطه‌ای بین سبک‌های فرزندپروری خودشیفته و رفتارهای ضداجتماعی خاصی در فرزندان مشاهده شده است، انتساب جامعه‌ستیزی صرفاً به خودشیفتگی والدین یک ساده‌سازی بیش از حد است که ماهیت چند وجهی هر دو شرایط را نادیده می‌گیرد. این مقاله پیوند بالقوه بین فرزندپروری خودشیفته و توسعه گرایش‌های جامعه‌ستیزانه را بررسی می‌کند، عوامل مؤثر را برجسته می‌کند و بر نیاز به درک دقیق این رابطه پیچیده تأکید می‌کند.

🔻تعریف مفاهیم

در مرحله اول، تعریف شرایط ما بسیار مهم است. اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) یک وضعیت بالینی تشخیص داده شده است که با احساس متورم خود بزرگ بینی، نیاز به تحسین و عدم همدلی مشخص می شود. جامعه‌ستیزی، اگرچه یک تشخیص رسمی نیست، اما به طور کلی به اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) اشاره دارد که با بی‌توجهی به هنجارهای اجتماعی، فریبکاری، تکانشگری و عدم پشیمانی مشخص می‌شود.

🔻عواقب عاطفی و رفتاری فرزندپروری خودشیفته

تحقیقات نشان می‌دهد که کودکانی که توسط والدین خودشیفته بزرگ می‌شوند ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به برخی ویژگی‌های ضد اجتماعی باشند. این خطر از عوامل متعددی ناشی می‌شود. والدین خودشیفته اغلب نیازهای خود را بیش از نیازهای فرزندانشان در اولویت قرار می‌دهند که منجر به غفلت عاطفی و عدم مراقبت مداوم و پرورشی می‌شود. کودکان در چنین محیط‌هایی ممکن است برای توسعه سبک‌های دلبستگی سالم و مهارت‌های تنظیم هیجانی تلاش کنند که منجر به آسیب‌پذیری بیشتر در برابر تکانشگری و پرخاشگری می‌شود.

🔻خودشیفتگی والدین؛ تنها عامل تعیین کننده نیست

علاوه بر این، والدین خودشیفته اغلب درگیر رفتارهای دستکاری، گسلایتینگ و سوء‌استفاده عاطفی می‌شوند که می‌تواند به کودکان بیاموزد که روابط را معامله‌گرایانه و خودخواهانه ببینند. این می‌تواند منجر به درک تحریف‌شده از همدلی و اخلاق شود و احتمال درگیر شدن در رفتار ضد اجتماعی را افزایش دهد. با این‌حال، بسیار مهم است که تأکید کنیم که همبستگی با علیت برابر نیست.

در حالی که سبک‌های فرزندپروری خودشیفتگی محیطی مساعد برای رشد برخی گرایش‌های جامعه‌ستیزی ایجاد می‌کنند، تنها عامل تعیین‌کننده نیستند. استعداد ژنتیکی، خلق و خو، نفوذ همسالان و عوامل اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. کودکی که توسط والدین خودشیفته بزرگ شده است ممکن است مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم و سیستم‌های حمایتی قوی ایجاد کند که این خطرات را کاهش می‌دهد.

🔻ضرورت پرهیز از کلی‌گویی

علاوه بر این، اجتناب از انگ زدن به زبان و تعمیم مهم است. همه فرزندان والدین خودشیفته جامعه‌ستیز نمی‌شوند. بسیاری از افراد بر چالش‌های ناشی از تربیت خود غلبه می‌کنند و زندگی رضایت بخشی دارند. برعکس، افرادی که تمایلات جامعه‌ستیزانه از خود نشان می‌دهند ممکن است والدین خودشیفته نداشته باشند. 

🔻نتیجه‌گیری

در نتیجه، در حالی که ارتباط بین سبک‌های فرزندپروری خودشیفته و افزایش خطر برخی رفتارهای ضداجتماعی وجود دارد، بسیار مهم است که به این موضوع با جزئیات و پیچیدگی رسیدگی شود. نسبت دادن جامعه‌ستیزی صرفاً به خودشیفتگی والدین، تأثیر متقابل عوامل متعددی را که به رشد فردی کمک می کنند، نادیده می‌گیرد. شناخت خطرات بالقوه مرتبط با فرزندپروری خودشیفته، ترویج راهبردهای مداخله زودهنگام، و پرورش محیط‌های حمایتی، گام‌های اساسی برای کاهش این خطرات و ارتقای رشد کودک سالم است.

🔻منابع

* Glenn, A. L., & Raine, A. (2014).  

Biological and environmental factors in antisocial personality disorder. *Current Opinion in Psychiatry*, *27*(3), 196-202.

* Gunderson, J. G. (2011). Narcissistic personality disorder: Clinical features and treatment considerations. *Psychiatric Clinics of North America*, *34*(1), 55-70.

* Ronningstam, E. (2018). Narcissistic Personality Disorder: A Clinical Guide to Diagnosis and Treatment. *American Psychiatric Publishing*.